Autopsie of sectie verrichten
Het zal iedereen een keertje gebeuren dat je geconfronteerd wordt met
het overlijden van een veel te jonge kat. Naast het verdriet en schrik
komt er ongetwijfeld de vraag waarom dit is gebeurd. Had je misschien de
voorafgaande ziekte kunnen voorkomen of hoe kun je zorgen dat zoiets niet
nog een keer gebeurd. Ook al heb je een geweldige dierenarts met torenhoge
rekeningen, de homeopathie erbij en de beste voeding en verzorging, er
zijn grenzen aan de geneeskunde. Zeker met een plotselinge dood zijn er
vaak veel vragen die onbeantwoord blijven.
Als je zelf een vroegtijdig sterfgeval hebt meegemaakt dan weet je hoe
machteloos je kunt voelen als een ziek dier met de beste zorg alleen maar
verslechterd. De dierenarts heeft tijdens de behandeling meestal een goed
beeld gekregen van het zieke dier. En met de symptomen, bloedwaarden,
röntgenfoto’s en overige bevindingen kan hij vaak een inschatting maken
van de doodsoorzaak. Maar een bewijs kan niet worden aangedragen want
misschien ligt de oorzaak bij de neveneffecten van een andere aandoening
die alleen op celniveau aan te tonen is. Onzekerheid of er sprake kan zijn
van een erfelijk probleem. Is het iets besmettelijks geweest en is er een
gevaar voor de andere katten aanwezig. Vooral bij plotseling overlijden is
het vaak niet duidelijk welk probleem er aan voorafgegaan is. Hoe kun je
dan met zekerheid de oorzaak van overlijden vast stellen?
Er zijn veel mensen die een dure raskat hebben aangeschaft, met de
verwachting daar toch minimaal 10, misschien wel 20 jaar van te kunnen
genieten. Teleurstelling en wantrouwen naar de fokker zijn niet ongewoon
als dit niet zo is. De fokker zou toch moeten weten of hij/zij met gezonde
dieren bezig is en zulke trieste gebeurtenissen moeten voorkomen.
Helaas kun je dit als fokker nooit garanderen, hoe goed je ook je best
doet om een gezond nestje te laten komen. Maar hoe kun je aantonen dat je
hier serieus mee bezig bent en hoe kun je het grote verlies verzachten.
Bij raskatten zijn de voorouders bekend zodat je zou denken dat bij
erfelijke problemen de oorzaak opgespoord kan worden. Helaas is er vaak
gezwegen over de minder leuke kanten bij het fokken. Men wist niet van
elkaar dat een bepaald probleem vaker voorkwam. En door dit zwijgen werden
er verschillende dodelijke ziektes genetisch doorgegeven aan de volgende
generatie. Ook kan er bij elk ontstaan van nieuw leven “kopieer foutjes”
gemaakt worden en erfelijke veranderingen “geboren” worden. Deze
veranderingen worden “mutaties” genoemd. De mutaties die ernstige
storingen in gezondheid en welzijn geven moeten natuurlijk uitgesloten
worden voor verdere voortplanting.
Bij raskatten kan de oorzaak van een vroegtijdig overlijden van groot
belang zijn voor de nauw verwante dieren alsook de kittens die nog geboren
moeten worden. We kunnen andere katten een lijdensweg besparen. Dit is
vooral het geval als de kat is overleden aan een aandoening of afwijking
die vastligt in het DNA. Maar ook als de aandoening is ontstaan door een
besmetting is vaak goed te achterhalen met welke katten het dier in
contact is geweest. Zodat die dan geïsoleerd en onderzocht kunnen worden.
De enige manier om een officiële doodsoorzaak te kunnen vaststellen is
door middel van een autopsie, ook wel sectie of obductie genoemd.
Autopsie (Grieks: "met eigen ogen zien" ) is het onderzoeken van het
lichaam van een overleden persoon (of dier) om de doodsoorzaak na te gaan.
Een autopsie wordt verricht door een gespecialiseerde arts: een patholoog
anatoom. Het doel van autopsie is enerzijds het vaststellen van de
doodsoorzaak en anderzijds de evaluatie van het medisch handelen vóór de
dood. Op deze manier kan de dierenarts en ook de eigenaar de gestelde
diagnose controleren en de effecten van het medisch ingrijpen beoordelen.
Een autopsie wordt over het algemeen alleen op verzoek van de eigenaar of
fokker uitgevoerd. Uw dierenarts moet u doorverwijzen naar het Veterinair
Pathologisch Diagnostisch Centrum(VPDC) van de diergeneeskundige faculteit
aan de universiteit in Utrecht. De dierenarts beschikt over een speciaal
formulier waarop hij de voorgeschiedenis en medicijnen kan aangeven. Bij
voorkeur wordt het overleden dier in een afgesloten plastic zak in het
koelgedeelte van de koelkast bewaard. Het spreekt voor zich dat een zo
snel mogelijk vervoer naar Utrecht van groot belang is en de beste optie
is om het zelf te brengen.
Bij de autopsie wordt gekeken naar de organen en monsters genomen die
op kweek gezet en/of later onderzocht worden. De uitslag kan daarom twee
tot drie weken duren. De stoffelijke resten kunnen bij de “gewone sectie”
niet meer mee naar huis worden genomen. Er is ook een “cosmetische
sectie”, dan worden bepaalde organen niet doorzocht en wordt alles weer
netjes dichtgemaakt. Dan kan de eigenaar de overleden kat weer meenemen om
te begraven of te cremeren. Nadeel is dat er geen volledig onderzoek kan
plaatsvinden. De resultaten van de autopsie wordt aan de dierenarts en
opdrachtgever gezonden. Het is van belang dat de gegevens toegankelijk
zijn voor de eigenaren van nauwe verwanten van het dier. Kosten van een
autopsie is ongeveer 180 euro als je het overleden dier zelf brengt.
Als een fokker kittens verkocht heeft in goede gezondheid, moet de
fokker goed beseffen dat zijn verantwoordelijkheid niet ophoudt na drie
maanden zorg en aandacht. Het kan elke fokker overkomen dat een kitten na
plaatsing ziek wordt en overlijdt. Een goed contact met de koper, ook na
vele jaren, is belangrijk en het aanbieden om de autopsie te betalen na
het overlijden geeft een betrouwbare serieuze indruk van de fokker.
Het is voor fokkers aan te bevelen om een meldingsplicht van overlijden
en een autopsie verplichting op te nemen in het verkoopcontract dat wordt
gebruikt voor kittens (en herplaatsers). In gevallen van erfelijke ziekten
die zich pas na talloze jaren openbaren (zoals HCM, PKD, Amyloïdose) is de
uitslag van autopsie het enige overtuigende bewijs om daarna te zorgen dat
andere dragers opgespoord worden. De uitslag kan ook belangrijk zijn in de
beslissing welke vergoeding gedaan wordt om het dierbare verlies van de
gedupeerde eigenaar enigszins te verzachten.
Het WTSN kittenverkoopcontract spreekt van een vergoeding als binnen
een jaar na de verkoop het kitten overlijdt. Ligt de oorzaak bij een
erfelijke aandoening (of mutatie) is terugbetaling tot het aankoopbedrag
van het kitten verplicht. Ligt de oorzaak in een dodelijke infectie of
door leefomstandigheden zou er geen verdere vergoeding tegenover staan en
hangt het van de fokker af of die de eigenaren wil tegemoetkomen in de
gemaakte kosten. Of om een ander kitten aan te bieden met een korting.